Putovanje u drevna vremena – Atenski akropolj arheološki dragulj Grčke

foto: pixabay.com

Atena je najveći grad i prijestolnica Grčke, jedan od najznamenitijih i najstarijih gradova Evrope i svijeta sa vrlo bogatom poviješću čije tragove možete vidjeti u gradu na svakom koraku. Danas je ovaj kozmopolitski grad, najveće ekonomsko, komercijalno, industrijsko, financijsko, političko, obrazovno, sportsko, umjetničko i kulturno središte Grčke. Atena je i jedan od najvažnijih arheoloških centara Evrope i svijeta, grad muzeja i grad s najviše pozorišta u svijetu (ima ih ukupno 148).

Najveća znamenitost Atene i Grčke i jedna od najvećih kulturno-povijesnih turističkih atrakcija na svijetu je Akropolj, stjenovito brdo uzdignuto usred grada, visoko 150 metara, sa platoom na vrhu dužine 300 i širine 150 metara.  Na njemu je smješten kompleks svetilišta boginje Atene, s velikim brojem znamenitih građevina neprocjenjive vrijednosti.

Najstariji ostaci koji su vidljivi na Akropolju  jesu fragmenti zidina kojima je on bio opasan još u mikensko doba (između 16. i 11. vijeka pne). Bedemi koji danas dominiraju kompleksom podignuti su u prvoj polovini  5. vijeka pne, kao uostalom i većina drugih objekata u kompleksu. Ovo raskošno svetilište boginje Atene, najveće i najbogatije od svih antičkih svetilišta, zauzima dominantni položaj u centru grada. Do njega se stiže sa zapadne strane brda, prolaskom kroz Bolovu kapiju iz 3. vijeka naše ere, čiju alternativu predstavljaju mala vrata smještena direktno ispred Atininog hrama.

Monumentalni ulaz u svetilište je Propileja. Najstarija Propileja bila je izgrađena još u mikensko doba, a kasnije su još nekoliko puta građene druge, jedna sredinom 6. vijeka pne, druga 510. godine, a današnja Propileja izgrađena je u doba Periklea, u razdoblju od 437. do 432. godine pne.  Projekt za njenu izgradnju je djelo arhitekta Mnesikla.

foto: pixabay.com

Neposredno pored južnog bedema nalazi se Hram Atene Nike, na mjestu koje je bilo sveto još u mikensko doba i na kojem su izgrađena dva hrama prije ovog koji se i danas nalazi tu. Najstariji hram potiče još iz 1.400. godine pne, a na njegovim temeljima podignut je novi Atenin hram 565. godine, koga su uništili Persijanci 480. godine pne.  Današnji hram izgrađen je u Perikleovo doba, 420. godine pne . To je zdanje malih dimenzija s elementima klasičnog grčkog arhitektonskog stila. Na mramornom frizu u gornjem dijelu hrama prikazani su detalji iz bitke na Plateji  479. godine pne, a sa strane se nalaze dva otvora, namjerno ostavljena kako bi se vidjeli temelji najstarijeg mikenskog hrama na kojima je ovaj današnji postavljen. Pored hrama Atene Nike nalazi se oltar Afrodite Pandeme, točnije njegovi ostaci, a u njihovoj blizini je i oltar Agripa. Građevine u samom svetilištu, vrhunac grčke antičke arhitekture, potiču uglavnom iz druge polovice 5. vijeka pne i podizane su tokom zlatnog doba Atene, za vrijeme vladavine Perikla.

foto: pixabay.com

Najgrandioznija i najoriginalnija građevina je Partenon, posvećen Ateni Parteno, zaštitnici grada. Izgrađen je u razdoblju od 447. do 438. godine na temeljima dva prethodna mramorna hrama iz 570. i 490. godine pne.  Ovo impozantno zdanje djelo je arhitekata Iktina i Kalikrata, a cjelokupna skulpturalna dekoracija rad je čuvenog vajara Fidije. Najveći dio tih dekoracija je pod teretom vijekova teško oštećen ili je potpuno nestao, ali je osnovna struktura hrama do danas ostala gotov netaknuta. U Partenonu se mogu vidjeti kolonade mramornih dorskih stubova, friza, metopa i trouglasti zabat ukrašen reljefnim skulpturama.

Erehtejon se nalazi u sjevernom dijelu Akropolja. To je građevina u jonskom stilu podignuta između 421. i 406. godine pne na temeljima dva vijeka starijeg hrama, koji su i danas vidljivi na južnoj strani Erehtejona. Ovaj hram zadivljujuće ljepote posvećen je boginji Ateni i bogu Posejdonu Erehteusu, po kome je i dobio naziv. Uz sjeverni unutarnji zid Akropole nalazi se još jedna pravougaona građevina Arheforion u kome su živjele Arheforine, mlade žene koje su sudjelovale u raznim obredima i ritualima često organiziranim unutar Akropolja.

foto: pixabay.com

Muzej Akropolja smješten je u podnožju brda. Njegovi eksponati izloženi su u ukupno 9 muzejskih soba i predstavljaju hronološki prikaz artefakata iz arhajske, klasične, helenističke i rimske epohe. Najvredniji eksponati su brojne skulpture i reljefi frizova, pedimenata i metopa iz akropoljskih hramova, kao i zbirka koja obuhvata šest ženskih statua, tzv. Kora. Ovaj muzej godišnje posjeti više od milijun turista, što ga čini jednim od najposjećenijih muzeja na svijetu.

Atenski Akropolj predstavlja najviše arhitektonske domete antičke Grčke, a njegove grandiozne građevine imale su zadatak da prikažu sav raskoš i moć atenskog polisa, koji je bio na vrhuncu svog razvitka u drugoj polovini 5. vijeka pne.  To je tzv. zlatno Perikleovo doba tokom kojeg se Akropolj najviše izgradio. Od 1987. godine Akropolj je upisan na listu UNESCO-ve kulturne baštine.

Atena nije previše daleko i odlično je saobraćajno povezana s mnogim velikim gradovima u našoj regiji. Zato, ako ste zaljubljenik u drevnu arhitekturu i arheologiju, ovaj znameniti grad može biti odličan izbor za putovanje. Utoliko prije što je cijela Grčka sa svojim otocima, od Krete na jugu, do Krfa na sjeverozapadu, Tasosa na sjeveru i Rodosa na krajnjem istoku jedan veliki muzej na otvorenom koji krije mnoge tajne raznih drevnih civilizacija.

Izvor: Pozitivne.info