Novi uspjeh bh. umjetnica na regionalnoj sceni

Umjetnici iz Bosne i Hercegovine zabilježili su još jedan značajan uspjeh na regionalnoj sceni, potvrđujući da s pravom nose epitet najboljih ambasadora naše države. Ovaj put u pitanju je nagrada 54. oktobarskog salona u Beogradu, jednog od najvažnijih umjetničkih događaja u regionu, koja je prvi put dodijeljena umjetnicima iz Bosne i Hercegovine – Lani Čmajčanin i Adeli Jušić.

Ove dvije umjetnice nagrađene su specijalnom nagradom Oktobarskog salona, posvećenog ostvarenjima iz oblasti vizuelnih umjetnosti, čiji je osnivač i pokrovitelj Grad Beograd.

O nagradi je ove godine odlučivao tročlani žiri u sastavu – istoričarka umjetnosti i kustosica iz Beograda koja živi i radi u Berlinu Bojana Pejić, kustos Instituta za umjetnost u javnom prostoru u Grazu Dirk Moleman i prošlogodišnji laureat nagrade Oktobarskog salona Vladimir Miladinović.

Postavku Salona činili su radovi četrdesetak umjetnica – slike, skulpture, video radovi, zvučne instalacije, kao i događaji koji su sastavni dio Salona.

Radovi bh. umjetnica nose nazive – “166987 uboda”, Lane Čmajčanin i “Ride to Recoil (2013)”, Adele Jušić.

Rad umjetnice Čmajčanin koristi tradicionalnu “žensku” tehniku ručnog rada – vez, kako bi povezala nasilje sa željom putem vezenih slova, otkrivajući seksualno značenje tokom čitanja vezenog teksta. Na ovaj način ona na trenutak stvara veoma intiman susret jezika i pogleda posetilaca.

Lana Čmajčanin je istaknula za Fenu da radom “166987 uboda” propituje i problematizira položaj žene u našem vremenu i društvu, te njen doživljaj i položaj unutar umjetničkog konteksta koji je podvrgla kritici.

“Sam naziv rada “166987 uboda” odnosi se na broj uboda koji su učinjeni pilikom izvedbe veza čija je simbolička razina, u kontekstu koji rad probematizira i propituje položaj žena u patrijarhalnom društvu i nasilje nad ženama, apsolutno jasna”, kazala je ona.

Ona podvlači da su selektovani radovi, iako su nastali ranije, posebno producirani za potrebe Oktobarskog salona.

Adela Jušić u svom radu prilazi brutalnom i smrtonosnom nasilju kao traumatičnom iskustvu, koje treba iznova i iznova ponovo obrađivati u sjećanju pojedinca kao kolektivni društveni proces. Ona sinhronizuje narativ jedne video igre, takozvane “pucačine iz prvog lica (ego-shooter)” sopstvenim glasom, postavljajući figuru snajperiste u njegovu smrtonosnu profesiju, te kombinuje audio zapis sa serijom fotografija djevojčice koja izlazi kroz kapiju.

Beogradski salon osnovan je 1960. godine kao izložba najboljih ostvarenja iz oblasti likovnih umjetnosti, da bi 1967. godine postao značajna smotra aktuelnih tokova u primijenjenoj umjetnosti. Tokom istorije, mijenjao je koncepciju i oblike organizovanja, ali je ostao snažan izazov kreativnoj svijesti i važna referentna tačka srbijanske, regionalne, a od 2004. godine i šire umjetničke scene, kada je odlukom osnivača dobio međunarodni karakter.

Ovogodišnji salon održan je pod nazivom “Niko ne pripada tu više nego ti” u prostoru bivše robne kuće “Kluz” u prisustvu većine od četrdesetak predstavljenih umetnka. Njihovi radovi, prema zamisli kustoskog tima “Red Min(e)d”, pozivaju na promišljanje svakodnevnog života i budućnosti društva u feminističkom kontekstu održivosti.

Kustosica i članica kolektiva “Red Min(e)d” Jelena Petrović, rezimirajući kocept 54. Oktobarskog salona, ocijenila je da je izložba usmerena na različite tematske okvire i da je ta politika svakodnevnog života podijeljena na različite segmente.

“Od kritike art sistema do društveno-političkih pitanja, odnosno političko angažovane umjetnosti koja od permanentnog rata do politike afekta izražava različite emocije i moduse, habituse svakodnevnog života, do onoga što za nas predstavlja javni i privatni prostor, individualno i kolektivno i koliko možemo danas da mislimo politiku zajedničkog”, ustvrdila je Petrović.

(Fena)