Baščaršija – historijski i kulturni centar grada Sarajevo

Nastavljamo sa rubrikom “Predstavljamo.” Predstavljamo prelijepu fotogaleriju sarajevske Baščaršije. Riječ “baš” na turskom jeziku znači “glavna” po čemu je ova prelijepa bosanskohercegovačka čarija i dobila ime.

Baščaršija je stara sarajevska čaršija, te historijski i kulturni centar grada. Baščaršija je izgrađena u 15.vijeku kad je Isa-beg Ishaković osnovao cijeli grad. Riječ Baščaršija potječe od riječi “baš”, koja znači “glavna” na turskom, tako da Baščaršija znači “glavna čaršija”. Zbog velikog požara u 19.vijeku, današnja Baščaršija je dvostruko  manja nego što je nekad bila. Komunističke vlasti su četrdesetih godina htjele da je kompletnu unište, ali su na sreću odustale od tog plana. Baščaršija se nalazi na sjevernoj obali rijeke Miljacke, u općini Stari Grad Sarajevo.

Na Baščaršiji se nalazi nekoliko važnih historijskih objekata poput Gazi Husref-begove džamije  i sahat-kule.  Danas je Baščaršija glavna turistička atrakcija grada Sarajeva. Prije dolaska Osmanlija najveće naselje na Sarajevskom polju je bio seoski trg Tornik, koji se nalazio na raskršću puteva gdje je danas  Ali-pašina džamija. Baščaršija je nastala godine 1462. kada je Isa-beg Ishaković izgradio han, a pored njega brojne dućane. U to doba većina stanovnika Sarajeva je živjela u okolini  Careve džamije. Zato je Isa-beg Ishaković izgradio most preko Miljacke i tako povezao glavno  sarajevsko naselje i novi privredni centar grada, Baščaršiju. Oko glavnog ulaza  formirala se  čaršija Bazerdžana. Prema zapadu nastaje čaršija Kazaza, a sa sjeverne strane čaršija Sedlara i Sarača (današnja ulica Sarači). Najznačajnije zgrade, koje su izgrađene u ovom periodu su, upravo, džamije. Čuvenu Baščaršijsku džamiju je izgradio Havedža Durak 1528. godine.

 Gazi Husref-beg je podigao svoju džamiju 1530. godine.Gazi Husref-beg je u Baščaršiji izgradio i  medresu, biblioteku, hanikah, hamam, bezistan, Morića han, sahat-kulu, te niz drugih objekata. Gazi Husref-beg je  ukopan u haremu svoje džamije. Pored njegovog, tu  je i turbe njegovog oslobođenog roba i prvog  mutevelije njegovog vakufa Murat-bega Tardića.Baščaršija je svoj najveći uspon dostigla u drugoj polovini 16. vijeka. Postojalo je 80 raznih vrsta zanata, organizovanih u jake cehovske organizacije. Čaršija je bila podijeljena po ovim zanatima tako da su u svakoj ulici bili dućani za jedan ili više srodnih zanata (npr. ulice Kovači, Kazandžiluk, Sarači).U ovom periodu izgrađen je čitav niz trgovačkih objekata, poput bezistana, hanova, i karavan – saraja. Sarajevo je bio važan centar trgovine na Balkanu, a imao je čak tri bezistana (danas još uvijek postoje Gazi Husref-begov Bezistan i Bursa Bezistan).Postojale su i kolonije Mlečana i Dubrovčana. Baščaršija je u to doba imala otprilike 12000 trgovačkih i zanatskih dućana. 1640. godine u Sarajevu je bio zemljotres, a 1644. i 1656. godine nekoliko požara.Ipak, čuveni putopisac Evlija Čelebija je 1660. godine napisao “U čaršiji ima u svemu hiljadu i osamdeset dućana koji su uzor ljepote. Sama čaršija je veoma privlačna i izgrađena po planu.” Međutim, 1697. godine ogodila se provala Eugena Savojskog, koji je zapalio i opustošio cijeli grad. Samo nekoliko zgrada je preživjelo

 Do 19. vijeka područje grada Sarajeva se širilo vrlo malo. Sa okupacijom Austro-Ugarske 1878. godine mnogi strani arhitekti su htjeli da Sarajevo pretvore u moderni evropski grad. Pomogao im je veliki požar koji je uništio sav stari grad, osim tog dijela kojije i danas tu. Tako nastaje današnja poznata granica između Baščaršije i ulice Ferhadije. Sa oslobođenjem Sarajeva 1945.godine novi gradski narodni odbor je donio odluku da se Baščaršija postepeno ruši, smatrajući da stari trgovački centar nema ulogu u modernom gradu. Međutim, Baščaršija je uspjela preživjeti i već sedamdesetih godina je poprimila moderni standard.

Izvor teksta: bascarsija.info

Za prelijepe fotografije širom Bosne i Hercegovine posjetite facebook stranicu: Horion Bosna

Pozitivne.info