Tvrđava Kastel: Rekonstrukcija teče po planu

Rekonstrukcija banjalučke tvrđave “Kastel” – Cjeline 9 teče planiranom dinamikom i u proteklih mjesec dana obavljeni su svi predviđeni radovi za taj period, tvrde nadležni u gradskoj upravi.

Godinama je ovaj najstariji historijski spomenik u Banjoj Luci, nekada i jako vojničko utvrđenje, na kojem su pronađeni i ostaci neolitskog gradinskog naselja, čekali na obnovu.

Tvrđava je sa svih strana opasana debelim kamenim zidovima, na kojima je bio i veliki drveni konak koji je gledao na Vrbas, kao i niz zidanih objekata iz perioda dok je u tvrđavi bila Austrougarska vojska.

U planovima za sanaciju, restauraciju i revitalizaciju “Kastela” predviđeno je da se jedan dio ovih objekata obnovi da bi tvrđava dobila izgled što približniji nekadašnjem.

Trenutno su, u okviru projekta „Rekonstrukcija i revitalizacija tvrđave Kastel, Cjelina 9 – prva faza“, za čiju realizaciju je Evropska unija osigurala 2,5 miliona eura, dosad izvršeni određeni radovi na zgradi muzeja, odnosno „Kamenoj kući“.

Precizira se da je urađeno skidanje ostatka krovnog pokrivača; skidanje postojećih krovnih letvi; demontaža postojeće krovne konstrukcije objekta; rušenje drvene međuspratne konstrukcije; demontaža čeličnih nosača međuspratne konstrukcije; demontaža metalne stepenišne konstrukcije; rušenje dimnjaka od opeke; posipanje šljunka ispod temeljne ploče i izrada podložnog betona.

Na bedemima je obavljeno raziđivanje ostataka srednjovjekovnog zida od kamena, a sve aktivnosti su izvedene u skladu s propisima i, nadležni kažu da nisu negativno utjecale na životnu sredinu.

Radovi na obnovi „Kastela“, Cjeline 9, počeli su martu, uz sredstva EU Instrumenta za pretpristupnu pomoć (IPA 2011).

Tada je rečeno da će ta cjelina biti obnovljena u roku od dvije godine te da nadležni pripremaju studiju izvodljivosti investiranja i za ostalih osam cjelina.

Izvođač radova na Kastelu je preduzeće iz Trebinja „Porobić“, dok je nadzorni organ banjalučki Zavod za izgradnju.

Inače, na sastanku radne grupe za kulturu i društvo Savjeta za regionalnu saradnju (RCC), koji je održan nedavno u Novom Sadu, predstavnici Evropske komisije su saopćili da će iz sredstava Evropske unije, za rekonstrukciju dijela tvrđave Kastel – cjeline 2, biti osigurano još 1,13 miliona eura.

Planirano je da se ova sredstva utroše za rekonstrukciju kula 3 i 4, podzemnog arsenala, te dijela bastiona i bedema koji su sastavni dio cjeline 2.

Na ovaj način, između ostalog, bit će omogućeni kvalitetniji uvjeti za održavanje kulturnih događaja u okviru Ljetne scene.

Banjalučki „Kastel“ je jedan od najznačajnijih kulturno-historijskih spomenika u cijeloj BiH, regiji i Evropi.

Na prostoru same tvrđave nađeno je dosta arheoloških tragova, iz antičkih vremena, preko slavenske nastambe do novijih kultura.

U „Kastelu“ se nalazi rimski sarkofag nađen u Šargovcu, rimski miljokaz s nekadašnjeg puta Salona-Servitium.

Danas je tvrđava Kastel, o čijem vremenu nastanka ne postoje pouzdani podaci, spomenik prve kategorije.

Izvor: Fena